Raport Antydopingowy – Wrzesień 2021
Raport antydopingowy nr 9/2021_wrzesień 2021
- Na rzecz czystego sportu amatorów
Podczas 43. Maratonu Warszawskiego i 15. Półmaratonu Warszawskiego, pierwszy raz w historii, Polska Agencja Antydopingowa przeprowadziła na tak dużą skalę działania edukacyjne w zakresie dopingu dla sportowców amatorów. Przedstawicielom POLADA towarzyszyli ambasadorzy kampanii „Gramy Fair” oraz „Biegam z czystą przyjemnością” Angelika Cichocka i Marcin Lewandowski. Eksperci POLADA odpowiadali na pytania dotyczące kontroli antydopingowej, substancji i metod zabronionych, a także codziennej suplementacji czy zażywanych leków. Pierwszy raz tak szerokiej publiczności, Polska Agencja Antydopingowa zaprezentowała mobilną stację kontroli antydopingowej. Kamper stanowi najnowocześniejsze rozwiązanie w walce o czysty sport w Polsce.
- Nowe zalecenia dotyczące suplementacji
Zespół do spraw Suplementów Diety przy Radzie Sanitarno-Epidemiologicznej zdecydował, że: chlorowodorek johimbiny oraz substancje z grupy johimbiny, pieprz metystynowy (Piper methysticum) znany również jako kava kava, pankreatyna, ibutamoren znany również jako MK-677, DMAA (pochodna amfetaminy), ligandrol i ostaryna – to substancje i surowce roślinne, które są niedozwolone do stosowania w suplementach diety. Eksperci przypominają też, że celem stosowania suplementów diety jest uzupełnienie w składniki spożywcze normalnej diety. Mogą one być skoncentrowanym źródłem witamin, minerałów lub innych substancji. Suplementy diety nie mogą natomiast wykazywać właściwości leczniczych lub terapeutycznych. Ich oznakowanie również nie może przypisywać im właściwości zapobiegania chorobom lub leczenia chorób. Poza tym tak jak każda żywność, także suplementy diety nie mogą być niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka.
- Prince zawieszony przez USADA na 4 lata
19-letni kolarz McAben Prince został zawieszony przez USADA na 4 lata za naruszenie przepisów antydopingowych. Zawodnik został poddany kontroli antydopingowej w ramach programu RaceClean, którego celem jest stworzenie równych szans dla rywalizacji w kolarstwie, na każdym poziomie. 19-latek, który 3 lipca 2021 r. zajął pierwsze miejsce w kategorii Men’s Cat 2-3 w Alabama Cycling Classic Sunny King Criterium, uzyskał pozytywny wynik testu na obecność środka anabolicznego. Jego próbkę moczu przeanalizowano za pomocą specjalistycznego testu znanego jako spektrometria masowa stosunku izotopów (IRMS), który jest w stanie zmierzyć stosunek izotopów węgla w moczu i potwierdzić ich syntetyczne pochodzenie. IRMS to potężne narzędzie, które jednoznacznie rozróżnia sterydy anaboliczno-androgenne (SAA) naturalnie wytwarzane przez organizm od SAA pochodzenia syntetycznego. IRMS nie identyfikuje konkretnego środka anabolicznego, ale wskazuje na użycie testosteronu lub prekursorów testosteronu.
- THC nadal na liście substancji zabronionych
Nieobecność na Igrzyskach w Tokio zawieszonej za stosowanie THC amerykańskiej sprinterki Sha’Carri Richardson wywołała wiele dyskusji dotyczących obecności pochodnych marihuany na Liście substancji i metod zabronionych WADA. Obradujący w Stambule Komitet Wykonawczy Światowej Agencji Antydopingowej (WADA) zatwierdził naukowy przegląd statusu konopi indyjskich jako substancji zabronionej podkreślając jednocześnie, że do tego czasu pozostanie ona na Liście. Postanowiono także, że od 1 stycznia 2022 r. obowiązywać będzie modyfikacja zakazująca wszystkich dróg podawania glikokortykosteroidów podczas zawodów.
- Brytyjczycy pozbawieni olimpijskiego srebra
Wielka Brytania zostanie pozbawiona srebrnego medalu Igrzysk Olimpijskich Tokio 2020 w biegu sztafetowym 4×100 metrów mężczyzn po tym, jak próbka B Chijindu Ujaha potwierdziła jego pozytywny wynik. Międzynarodowa Agencja Badań Antydopingowych ogłosiła w zeszłym miesiącu, że Ujah uzyskał pozytywny wynik testu na obecność dwóch zabronionych substancji. Stwierdzono, że próbka A sprintera była dodatnia dla badanych selektywnych modulatorów receptora androgenowego ostaryny i S-23, które są regularnie stosowane jako środek antykoncepcyjny zawierający męski hormon oraz w leczeniu zaniku mięśni i osteoporozy.
- Bez wpadek dopingowych
Międzynarodowa Federacja Jeździecka (FEI) z satysfakcją ogłosiła, że nie było pozytywnych przypadków dopingu wśród sportowców i koni na Igrzyskach Olimpijskich i Paraolimpijskich w Tokio 2020. To trzecie z rzędu Igrzyska, na których wszystkie próbki związane z zawodami jeździeckimi były negatywne pod kątem zakazanych substancji.
- Przypadek wykrycia metyloheksanaminy w zapasach
Po tym jak podczas turnieju kwalifikacyjnego w Sofii w próbce zapaśnika z Indii Sumita Mailka wykryto metyloheksanaminę przypomniano jej dużą popularność w latach 2009-2012. Metyloheksanamina (znana również jako 1,3-dimetyloamylamina, 1,3-DMAA, dimetyloamylamina i DMAA; nazwy handlowe Forthane i Geranamine) była pośrednim lekiem sympatykomimetycznym wynalezionym i opracowanym prawdopodobnie przez Eli Lilly and Company i sprzedawanym jako wziewny lek zmniejszający przekrwienie błony śluzowej nosa od 1948 roku do czasu dobrowolnego wycofania go z rynku w latach 70. Jednak już od 2006 roku metyloheksanamina jest szeroko oferowana jako środek pobudzający lub zwiększający energię suplement diety pod różnymi markami. Oprócz właściwości podobnych do efedryny i ogólnych stymulantów ośrodkowego układu nerwowego firmy twierdzą, że ma wysoką stymulację energetyczną, zwiększoną szybkość metabolizmu, wyzwalanie uwalniania tłuszczu i potencjał utraty wagi. Warto jednak pamiętać, że Metyloheksanamina jest również wymieniona jako trucizna ze względu na ryzyko dla zdrowia serca i została powiązana z co najmniej pięcioma zgonami na całym świecie. Pierwszy przypadek wykrycia jej u sportowców został zgłoszony w 2009 roku, kiedy sprinterzy Yohan Blake, Marvin Anderson, Allodin Fothergill i Lanceford Spence oraz sprinterka Sheri-Ann Brooks mieli pozytywne wyniki badań. Rok później ośmiu indyjskich sportowców, w tym sześciu zapaśników, uzyskało pozytywny wynik testu na tą samą substancję. Także grający w greckim Panathinaikosie reprezentacyjny obrońca Jakub Wawrzyniak odbywał karę dyskwalifikacji po wykryciu metyloheksanaminy, którą przyjął prawdopodobnie stosując odżywkę mającą pomóc w spalaniu tłuszczu. W 2009 roku, po tym, jak WADA zakazała stosowania metyloheksanaminy, zarejestrowano łącznie 12 przypadków. W 2010 roku liczba przypadków wyniosła 33, rok później było 114 przypadków dopingu z udziałem tej substancji. W 2012 roku zarejestrowano 140 przypadków.
- Suplementy diety w raporcie GIS
Z opublikowanego przez Główny Inspektorat Sanitarny dokumentu „Raport – stan sanitarny kraju” wynika, że na terenie Polski funkcjonują 273 wytwórnie oraz 844 hurtownie suplementów diety. Łączna liczba kontroli i rekontroli przeprowadzonych w 2020 r. we wszystkich obiektach produkcji i obrotu hurtowego suplementami diety wynosiła 849, w tym 154 kontrole stanowiły kontrole interwencyjne. W następstwie przeprowadzonych kontroli właściwe organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej wydały łącznie 136 decyzji administracyjnych, w tym 72 decyzje skierowano do hurtowni zajmujących się ich dystrybucją, a 64 do wytwórców suplementów diety. Ponadto organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej wydały łącznie 32 decyzje zakazujące wprowadzania do obrotu różnych produktów kwalifikowanych do grupy suplementów diety. W 2020 r. laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach badań środków spożywczych dokonały analiz laboratoryjnych 2206 suplementów diety, w tym: 1 773 produkcji krajowej, 282 z krajów członkowskich UE, 151 produktów z importu. Zdyskwalifikowano niemal 2% produktów. Największy odsetek próbek zdyskwalifikowanych stanowiły produkty oceniane pod względem znakowania (68,18%). Nieprawidłowości w tym zakresie wykazano w 30 przypadkach badanych próbek (4 spoza UE, 5 z krajów UE, 21 produktów krajowych).
- Ponad 6 tysięcy próbek pobranych w Tokio
Międzynarodowa Agencja Kontroli Antydopingowej (ITA) poinformowała, że od otwarcia Wioski Olimpijskiej do ceremonii zamknięcia Igrzysk Olimpijskich w Tokio pobrano 6 200 próbek zarówno podczas zawodów, jak i poza nimi. Próbki moczu i krwi pochodziły z ponad 5000 kontroli antydopingowych przeprowadzonych na ponad 4255 sportowcach – co oznacza, że ponad jedna trzecia uczestniczących sportowców została poddana przynajmniej jednej kontroli antydopingowej. Proporcjonalnie do wielkości największych delegacji narodowych biorących udział w Igrzyskach najwięcej testów przeprowadzono na sportowcach z ROC (Rosyjskiego Komitetu Olimpijskiego), Chin, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Australii. Lekkoatletyka, sporty wodne, kolarstwo, wioślarstwo i podnoszenie ciężarów należały do dyscyplin z największą liczbą kontroli antydopingowych. Około dwie trzecie testów zostało wykonanych podczas zawodów, a jedna trzecia poza zawodami. Dotychczas stwierdzono sześć naruszeń przepisów antydopingowych, ale warto przypomnieć, że ostatnią fazą kompleksowego programu antydopingowego ITA na Tokio 2020 jest przechowywanie i późniejsza ponowna analiza próbek pobranych podczas i przed Igrzyskami.